-
1 Thron
Thron, solium (ein erhabener Sitz, Thron übh., bes. aber der königliche). – sedes od. sella regia (der Sitz, Thron des Königs). – regnum (bildl., die königl. Würde, königl. Regierung). – imperium (bildl., die höchste Herrschaft, Oberherrschaft). – auf dem Th. sitzen, sedere in solio od. in sede regia (eig.); regem esse. regnare (bildl., König sein, herrschen): den Th. besteigen (bildl.), regnum occupare (sich den Thron zueignen); ad regnum pervenire. regnum od. imperium adipisci (zur Herrschaft, zum Thron gelangen); regno od. imperio potiri. rerum potiri (sich der Herrschaft bemächtigen); regnare coepisse (anfangen zu regieren übh.); suscipere regni gubernacula (das Staatsruderübernehmen): es kommt jmd. auf den Th., imperium od. regnum transit ad alqm: nach jmd. den Th. besteigen, nach jmd. auf den Th. kommen, succedere alci od. in alcis locum; alqm excipere (unmittelbar auf jmd. als Herrscher folgen): nach dem Th. streben, regnum appetere od. affectare; regnum occupare velle: jmd. zum Th. berufen, alqm accire in regnum od. ad regnandum: jmd. auf den Th. setzen, heben, erheben, deferre alci regnum ac diadema: summam rerum deferre ad alqm (die Leitung des Reichs jmdm. übertragen übh.): jmd. wieder auf den Th. setzen, restituere alqm in regnum; reducere alqm: vom Th. steigen (bildl.), regno [2283] oder imperio cedere: jmd. vom Th. stoßen, alci regnum adimere (jmd. den Th. wegnehmen); alci regni dignitatem adimere (jmdm. die königl. Würde nehmen übh.); alci imperium abrogare (jmd. bes Throns verlustig erklären, vom Volk oder seinem Repräsentanten); alci regnum auferre. alqm regno spoliare (jmd. des Throns berauben); alqm regno expellere (jmd. von Thron und Reich jagen): dem Th. entsagen, s. abdanken no. II, d: jmdm. den Th. abtreten, zugunsten jmds. dem Th. entsagen, alci regnum cedere.
-
2 Захватить
- occupare; usurpare (imperium; alienam possessionem); invadere (in alienam pecuniam; regnum; imperium); irruere; irrumpere; arripere; potiri; capere (urbem; castra hostium); percipere; captivare; sumere (proelio sumpta Thessalia); trahere (regnum; t. in se munia senatus); affectare (navem); manum adjicere alicui rei; potiri; adipisci (rerum); facere praedam; prehendere; apprehendere; expugnare;• захватить верховную власть - adipisci rerum; potiri rerum;
• стремление захватить государственную власть - lubido rei publicae capiendae;
-
3 Ehre
Ehre, I) äußerer Vorzug, äußeres Ansehen: honos. – dignitas (Würde, ehrenvolle Stellung). – auctoritas (äußeres Ansehen, das auf Würdigung unserer Verdienste gegründet ist). – decus. ornamentum (einen Vorzug gebende Sache). – laus. gloria. verb. laus gloriaque. fama (Ruf, Ruhm, verbreitete Anerkennung unserer Verdienste; s. »Ruhm« das Nähere). – observantia (tätige Hochachtung). – cultus (tätige Verehrung, z.B. cultus meus = die mir angetane, erwiesene Ehre); verb. cultus quidam et honos. – die letzte E., die E. der Toten, honos supremus; officium supremum. – zur E. gereichen, E. machen, bringen, eine E. sein, honori, laudi, decori od. ornamento esse: es gereicht mir zur größten Ehre, daß etc., summo honori mihi est, quod etc.: es wird dir zur großen E. gereichen, daß etc., magno tibi erit ornamento mit folg. Akk. u. Infin.: jmdm. E. machen, alci honorificum esse: große, alci perhonorificum esse: keine E. machen, pudori esse: dein Sohn macht dir E., dignus te est filius: E. einlegen, laudari; laudem merere; mit etw., laudem sibi parĕre od. sibi colligere alqā re: für eine E. halten, seine E. darein setzen, sich eine E. daraus machen, es sich zur E. anrechnen, honori od. laudi ducere; in gloria ducere; in honore oder laude ponere; honori habere; alle mit Akk. oder Infin. – in E. stehen, in honore esse (von Personen und Dingen); esse in aliquo numero et honore (von Pers.); cum dignitate vivere (v. Pers.): bei jmd. in Ansehen u. E. stehen. apud alqm esse in honore et in pretio: jmd. um die E. von etw. bringen od. zu bringen suchen (jmdm. die E. von etw. streitig machen), alqm gloriā alcis rei fraudare: in E. halten, in honore habere (eine Pers. u. Sache). colere. colere et observare. observare et colere (eine Person, col. auch eine personifizierte Sache, z.B. urbem): es wird etwas in E. gehalten, honos est alci rei: etwas ebenso in E. halten, alci rei eundem honorem tribuere: etw. nicht sonderlich in E. halten, parum honeste habere alqd: jmd. sehr in E. halten, alqm magno in honore habere; alqm colere maxime od. summā observantiā: jmd. immer vorzüglich in E. halten, alqm praecipuo semper honore habere. – dein Wort in E., salvo tuo sermone (unbeschadet deiner Rede); pace tuā dixerim u. bl. pace tuā (ohne dich beleidigen zu wollen). – jmdm. od. einer Sache zu Ehren, honoris alcis causā (z.B. alqd suscipere); zuw. auch durch den bl. Dat. pers. (z.B. dem M. Ämilius Lepidus zu E. drei Leichenspiele geben, M. Aemilio Lepido tres ludos funebres dare). – jmdm. E. antun, bezeigen, erweisen, alci honorem habere,tribuere, deferre; honore alqm afficere,ornare, prosequi: vorzügliche, praecipuum honorem habere alci: alle mögliche, omni genere honoris alqm prosequi; omni honore colere alqm; null um honorem praetermittere, qui alci haberi potest: jmdm. [645] königliche Ehren erweisen, bezeigen, alci cultum regium praestare: jmdm. göttliche E. erweisen, deorum honores alci tribuere; alqm inter deos colere, pro deo venerari,in deorum numero venerari et colere: sich göttliche E. erweisen lassen, cae lestes hono – res usurpare: göttliche E. genießen, deorum honoribus coli: jmdm. die letzte E. erweisen, supremo in alqm officio fungi. supremum officium in alqm celebrare (letzteres von od. mit mehreren); auch suprema alci solvere; iusta alci facere, praestare, persolvere: die letzte E. wird jmdm. nicht erwiesen, supremus humanae condicionis honos alci deest: jmd. mit allen militärischen (kriegerischen) Ehren begraben, militari honesto funere alqm humare. – nach E. streben, famamquaerere (nach einem guten Ruf); honoribus inservire od. operam dare (nach Ehrenstellen). – zu Ehren (Ehrenstellen) gelangen, kommen, honores adipisci; honores assequi (z.B. gradatim); ad honores ascendere, pervenire;honoribus augeri: zu größern E. gelangen, honoribus procedere longius; altiorem dignitatis gradum consequi; ascendere ad altiorem gradum; durch jmd., per alqm dignitatis incrementa assequi: zu den größten od. höchsten E. (Ehrenstellen) gelangen, ad summos honores provehi; adipisci od. consequi amplissimos gradus dignitatis; stufenweise, efferri per honorum gradus ad summum imperium. – etwas kommt zu E., alqd in honore esse coepit (z.B. pecunia). – etw. zu E. bringen, cohonestare (z.B. alqd virtute); ornare. exornare (z.B. artem tu ornavisti, illa te ornavit: u. mors honesta saepe vitam quoque turpem exornat): jmdm. zu E. verhelfen, s. befördern no. III, b; jmdm. zu den höchsten E. verhelfen, alqm ad amplissimos honores od. ad summam dignitatem perducere. – II) guter Name etc.: a) im allg.: existimatio (vorteilhafte Meinung, die andere von uns hegen, auch mit dem Zus. bona). – fama (guter Ruf, bes. auch der Frauen, auch mit dem Zus. bona). – dignitas (die durch ehrenhaftes, unserer Stellung entsprechendes Betragen erworbene gute Meinung, ehrenvoller Ruf, z.B. militaris). – jmdm. die E. abschneiden, alcis existimationem od. famam lacerare: auf E. halten, famae od. dignitati consulere; famae servire; famae parcere (seine Ehre, seinen guten Ruf schonen, z.B. von einer Frau): seiner E. schaden, famam suam laedere: seine od. jmds. E. retten, suam od. alcis famam incolumem tueri: die E. ist gerettet, existimatio est integra: seine E. preisgeben, dignitati suae deesse: seine E. verlieren, bonam famam perdere; dignitatem perdere: an seiner E. verlieren, de existimatione sua aliquid perdere od. deperdere; existimationis detrimentum od. dignitatis iacturam facere: jmd. seiner E. verlustig erklären, ig nominiā notare alqm (vom Zensor); infamiā notare alqm (übh. infam machen): jmd. wieder zu E. bringen, s. ehrlich (machen). – bei meiner, auf meine E., bonā fide: unbeschadet der E., ohne der E. etwas zu vergeben, salvā famā; salvā dignitate (z.B. salvā militari dignitate). [646] – b) in engerer Bed. = jungfräuliche Unschuld, insofern auf dieser der gute Ruf, die Ehre des Weibesberuht: decus muliebre. – pudicitia. pudor (die Keuschheit). – einer die E. rauben, decus muliebre expugnare; pudicitiam alci eripere od. expugnare: die E. verlieren, pudicitiam amittere. – III) Anstand, sittlicher Wohlstand: honestas. – mit E., mit Ehren, in Ehren, bei Substst. durch honestus (Ggstz. turpis, z.B. ein Tod in E., mors honesta, Ggstz. vita turpis); bei Verben durch honeste (Ggstz. turpiter, z.B. divitias habere: u. vivere, mori od. obire: u. honestissime [in allen Ehren] absolvi); egregie (gar trefflich, z.B. freigesprochen werden, abso lvi); bene (wohl = ehrenvoll, z.B., bene mori, Ggstz. turpiter vivere). – in allen E. jmd. erwähnen, jmds. gedenken, mentionem alcis cum summo honore prosequi: jmds. immer nur in allen E. gedenken, numquam mentionem de alqo nisi honorificam facere. – der E. wegen, s. ehrenhalber. – mit Ehren zu melden (vermekden), venia sit dicto; sit honos auribus; tuis honos sit habitus auribus: auch (ironisch) si dis placet. – IV) das Gefühl für Ehre, s. Ehrgefühl. – V) eine Person od. Sache, die andern zur E. gereicht: ornamentum; decus. – er war der Glanz u. die E. unseres Staats, lumen et ornamentum rei publicae fuit.
-
4 tracto
tracto, āvi, ātum ( gen. plur. part. tractantum, Ov. P. 3, 3, 20), 1, v. freq. a. [traho].I.To draw violently, to drag, tug, haul, etc. (so, very rare): qui te (Hectorem) sic tractavere? Enn. ap. Macr. S. 6, 2 (Trag. v. 96 Vahl.):II.tractatus per aequora campi,
id. Ann. v. 140 Vahl.:tractata comis antistita Phoebi,
Ov. M. 13, 410:malis morsuque ferarum Tractari,
to be torn, rent, lacerated, Lucr. 3, 889.—To touch, take in hand, handle, manage, wield; to exercise, practise, transact, perform, etc. (freq. and class.; cf.: tango, ago, perago).A.Lit.:B. 1.ut ea, quae gustemus, olfaciamus, tractemus, audiamus, etc.,
Cic. Tusc. 5, 38, 111:numquam temere tinnit tintinnabulum, nisi qui illud tractat,
Plaut. Trin. 4, 2, 163:aliquid manibus,
id. Poen. 1, 2, 103:tractavisti hospitam ante aedes meas,
id. Mil. 2, 6, 30:mateilionem Corinthium cupidissime tractans,
Cic. Par. 5, 2, 38:volucra, quae non possum tractare sine magno gemitu,
id. Att. 12, 22, 1:aret Pellis et ad tactum tractanti dura resistit,
Verg. G. 3, 502:puer unctis Tractavit calicem manibus,
Hor. S. 2, 4, 79:vitulos consuescere manu tractari,
Col. 6, 2, 1:tractat inauratae consona fila lyrae,
i. e. strikes, plays upon, Ov. Am. 1, 8, 60: necdum res igni scibant tractare, to prepare, i. e. to cook, dress, Lucr. 5, 953:solum terrae aere,
id. 5, 1289; cf.:lutosum agrum,
i. e. to till, Col. 2, 4, 5:tractari tuerique vites,
Cic. Fin. 5, 14, 39:ceram pollice,
Ov. M. 10, 285; cf. id. ib. 8, 196:lanam,
Just. 1, 3:lanuginem,
Suet. Ner. 34:gubernacula,
to manage, Cic. Sest. 9, 20:tela,
to wield, Liv. 7, 32, 11; cf.:speciosius arma,
Hor. Ep. 1, 18, 53:servus, qui meam bibliothecen multorum nummorum tractavit,
has taken care of, had charge of, Cic. Fam. 13, 77, 3; cf.: eras tu quaestor;pecuniam publicam tu tractabas,
id. Div. in Caecil. 10, 32:rationem Prusensium,
Plin. Ep. 10, 28, 5.—In gen.: ut ne res temere tractent turbidas, Enn. ap. Cic. de Or. 1, 45, 199 (Trag. v. 189 Vahl.):2.suam rem minus caute et cogitate,
Plaut. Trin. 2, 2, 46:causas amicorum tractare atque agere,
Cic. de Or. 1, 37, 170:causam difficiliorem,
id. Fam. 3, 12, 3:condiciones,
Caes. B. C. 3, 28:bellum,
to conduct, carry on, Liv. 23, 28, 4; Tac. A. 1, 59; Just. 9, 8, 12; 22, 5, 4:proelia,
Sil. 15, 466; cf.:vitam vulgivago more ferarum,
to lead, pass, spend, Lucr. 5, 930; so,vitam,
Auct. Her. 4, 24, 33 (al. transactam):imperium,
Just. 1, 2, 1:regna,
id. 2, 4, 20:pauca admodum vi tractata, quo ceteris quies esset,
Tac. A. 1, 9 fin.:artem,
to practise, Ter. Phorm. prol. 17; Cic. Ac. 2, 7, 22:verba vetera,
to employ, Quint. 11, 1, 6:personam in scenā,
to perform, act, represent, id. Rosc. Com. 7, 20; so,partes secundas (mimus),
Hor. Ep. 1, 18, 14:animos,
Cic. Or. 28, 97; cf. Quint. 11, 1, 85.—Reflex.:quo in munere ita se tractavit, ut, etc.,
has so conducted himself, Cic. Fam. 13, 12, 1; so,ita me in re publicā tractabo, ut meminerim, etc.,
id. Cat. 3, 12, 29.—In partic.a.To treat, use, or conduct one ' s self towards a person in any manner:b.ego te, ut merita es de me, tractare exsequar,
Plaut. As. 1, 3, 8: haec arte tractabat virum, ut, etc., Ter. Heaut. 2, 3, 125:omnibus rebus eum ita tractes, ut, etc.,
Cic. Fam. 1, 3:non tractabo ut consulem,
id. Phil. 2, 5, 10:aliquem liberaliter,
id. Verr. 1, 8, 23:nec liberalius nec honorificentius potuisse tractari,
id. Fam. 13, 27, 2:pater parum pie tractatus a filio,
id. Cael. 2, 3:mercatores ac navicularii injuriosius tractati,
id. Imp. Pomp. 5, 11:pauloque benignius ipsum Te tractare voles,
Hor. Ep. 1, 17, 12. —To handle, treat, investigate, discuss any thing, mentally, orally, or in writing (cf.: dissero, disputo, ago). ( a) With acc.:(β).quem ad modum quamque causam tractare conveniat,
Auct. Her. 2, 2, 2:oratori omnia quaesita, audita, lecta, disputata, tractata, agitata esse debent,
Cic. de Or. 3, 14, 54:habeat omnes philosophiae notos et tractatos locos,
id. Or. 33, 118:causas amicorum,
id. de Or. 1, 37, 170:tractata res,
id. Rep. 3, 3, 4:definitiones fortitudinis,
id. Tusc. 4, 24, 53:partem philosophiae,
id. Ac. 1, 8, 30:constantiam,
id. Lael. 18, 65; cf. id. ib. 22, 82:ibi consilia decem legatorum tractabantur,
Liv. 33, 31, 7:fama fuit... tractatas inter Eumenen et Persea condiciones amicitiae,
id. 44, 13, 9:scrupulosius tractabo ventos,
Plin. 2, 46, 45, § 118: prima elementa, Quint. prooem. 21;1, 1, 23: locus, qui copississime a Cicerone tractatur,
id. 1, 4, 24; 7, 2, 43:aliquid memori pectore,
to ponder, reflect upon, Juv. 11, 28; cf.:tractare proeliorum vias,
Tac. A. 2, 5: ut quaestio diligentius tractaretur, Aug. Civ. Dei, 2, 21, 1.—With de and abl. (mostly postAug.):(γ).de officii parte,
Sen. Contr. 2, 1 (9), 20 (dub.;Madv. and Kiessl. partem): quoniam de religionibus tractabatur,
Tac. A. 3, 71:ubi de figuris orationis tractandum erit,
Quint. 1, 5, 5; 2, 13, 14; 2, 20, 10:de negotiis,
to discuss, Suet. Aug. 35 fin. —With interrog.-clause:c.quo tractatur amicus an inimicus,
Quint. 5, 10, 29; 7, 2, 56:utra sit antiquior (lex),
id. 7, 7, 8:cum tractaret, quinam adipisci principem locum abnuerent, etc.,
Tac. A. 1, 13.—To negotiate, treat:dum de condicionibus tractat,
Nep. Eum. 5, 7; Suet. Claud. 26:de Asiā,
Just. 37, 3, 4:de redimendo filio,
id. 31, 7, 7. -
5 приобрести
accipere [io, cepi, ceptum]; excipere (laudes; voluntates hominum); quaerere [o, sivi, situm] (imperium flagitio quaesītum); acquirere (amicos; plurimum venerationis alicui); conquirere (dignitatem); comparare [1]; emere [o, emi, emptum] (купить); mercari [or, atus sum] (fundum ab [de] aliquo; aliquid magno pretio; Eam de praedone vir mercatur pessumus); trahere [o, xi, ctum] (lapidis figuram); tenēre [eo, ui, tentum] (auctoritatem); invenire [io, veni, ventum]; reperire [io, ii, rtum]; merēre [eo, ui, itum]; adipisci [or, adeptus sum]; adjungere [o, nxi, nctum]; curare [1]• осенью это растение приобретает своеобразный облик autumno haec planta habitum proprium accipit
• молоко и мясо животных, питавшихся полынью, приобретает чрезвычайно горький вкус lac et caro animalium Absinthio pastorum saporem amarissimum acquirit; emere
• приобрести в ком-л. друга (союзника) adjungere sibi aliquem amicum
• приобретенные свойства proprietates acquisitae
См. также в других словарях:
SCCIALE Bellum — Historicis dictum est, quod Romanis, cum plerisque Italiae popelis, Etruscis, Latinis, Sabinisque; item cum Marsis, Pelignis, Vestinis, Marrucinis: hosque sequutis Picentibus, Frentanis, Hirpinis, Pompeianis, Venusinis, Appulis, Lucanis,… … Hofmann J. Lexicon universale